पुणे : पुणे महानगराच्या सार्वजनिक वाहतूक क्षेत्रात मोठा बदल घडवणाऱ्या ‘महामेट्रो’ने यंदाच्या गणेशोत्सवात नवा इतिहास रचला आहे. दहा दिवस चाललेल्या उत्सवाच्या पार्श्वभूमीवर पुणे मेट्रोने प्रवासी संख्येत आणि उत्पन्नात विक्रमी वाढ नोंदवली आहे. अनंत चतुर्दशीच्या दिवशी (६ सप्टेंबर) तर मेट्रोने आतापर्यंतचा उच्चांक गाठला. या एका दिवसात तब्बल ५.९० लाख प्रवासी मेट्रोने प्रवासाला उतरले, तर महसूलाच्या रूपाने ६८.९५ लाख रुपये उत्पन्न मिळाले. ही रक्कम गेल्या वर्षीच्या तुलनेत तब्बल १४ लाख रुपयांनी जास्त आहे.
सलग ४१ तास अखंडित सेवा
गणेशोत्सव हा पुण्याच्या सांस्कृतिक जीवनाचा अविभाज्य भाग. लाडक्या बाप्पाच्या दर्शनासाठी शहरात आणि बाहेरून लाखो भाविक गर्दी करतात. विसर्जनाच्या मिरवणुका रात्री उशिरापर्यंत सुरू राहतात. हे लक्षात घेऊन महामेट्रोने यंदा विशेष उपक्रम राबवला. अनंत चतुर्दशी आणि दुसऱ्या दिवशी सलग ४१ तास अखंडित सेवा देण्यात आली. रात्री उशिरापर्यंत चालणाऱ्या या सेवेने भाविकांना मोठा दिलासा मिळाला. गर्दीच्या काळात लोकांना बस, टॅक्सी किंवा खासगी वाहनांवर अवलंबून राहावे लागले नाही.
पर्पल आणि एक्वा लाईनवर प्रचंड प्रतिसाद
२७ ऑगस्ट ते ६ सप्टेंबर या सहा दिवसांत पुणे मेट्रोच्या पर्पल लाईन आणि एक्वा लाईन या दोन्ही मार्गांवर प्रवाशांची प्रचंड गर्दी पाहायला मिळाली. एकूण २३ लाख ९६५ प्रवाशांनी मेट्रोचा लाभ घेतला. या कालावधीत ३ कोटी ५७ लाख २१ हजार ७५४ रुपयांचे उत्पन्न झाले. मागील वर्षीच्या तुलनेत यंदाचा महसूल जवळपास अर्धा कोटी रुपयांनी जास्त होता.
प्रवाशांचा उत्स्फूर्त प्रतिसाद
मेट्रो सेवेबद्दल प्रवाशांनी समाधान व्यक्त केले आहे. “गणेशोत्सवातच नाही, तर रोजच रात्री उशिरापर्यंत मेट्रो सुरू असली पाहिजे. त्यामुळे आम्हाला शहरातील विविध ठिकाणी सहज पोहचणे शक्य होईल. शिवाय प्रवास किफायतशीर आणि वेळेवर होतो,” असे मेट्रो प्रवासी अमर देशपांडे यांनी सांगितले.
प्रवासाची सोय, गर्दीतून दिलासा
गणेश विसर्जन मिरवणुकांमुळे पुण्यातील रस्त्यांवर प्रचंड गर्दी होते. वाहनचालकांना वाहतूक कोंडीचा सामना करावा लागतो. अशा वेळी मेट्रो प्रवाशांसाठी पर्यायी सुरक्षित मार्ग ठरली. नागरिकांनी गर्दी टाळून जलद गतीने प्रवास केला. मेट्रोनेच नव्हे तर शहराच्या वाहतूक व्यवस्थेलाही यामुळे दिलासा मिळाला.
सरासरी तुलनेत मोठी झेप
सामान्य दिवसांच्या तुलनेत यंदा गणेशोत्सवात झालेली कमाई आणि प्रवासीसंख्या लक्षणीयरीत्या जास्त आहे. सप्टेंबरच्या पहिल्या सहा दिवसांतच दररोज सरासरी ३.८३ लाख प्रवाशांनी मेट्रोचा वापर केला. गेल्या वर्षी ही सरासरी फक्त ६५ हजार ८२२ प्रवासी इतकी होती. म्हणजेच केवळ एका वर्षात प्रवासीसंख्येत तब्बल सहा पट वाढ झाली आहे.
दोन वर्षांची आकडेवारी
- २०२४ : एकूण प्रवासी – २०,४४,३४२, उत्पन्न – ३,०५,८१,०५९ रुपये
- २०२५ : एकूण प्रवासी – ३७,१६,५१२, उत्पन्न – ५,६७,२७,७४१ रुपये
या आकडेवारीतून स्पष्ट होते की, केवळ एका वर्षातच पुणे मेट्रोने उत्पन्नात जवळपास २.६१ कोटी रुपयांची वाढ साधली आहे. ही वाढ पुण्यातील नागरिक मेट्रो सेवेचा किती मोठ्या प्रमाणावर स्वीकार करत आहेत, याचे द्योतक आहे.
मेट्रोचा वेग वाढवला
ऑगस्ट महिन्यापासून मेट्रोच्या फेऱ्यांमध्ये सुधारणा करण्यात आली आहे. फेऱ्यांचा अवधी सहा मिनिटांवर आणल्याने प्रवाशांना वारंवार मेट्रो मिळू लागली. विशेषतः गर्दीच्या वेळी ही सोय मोठा दिलासा ठरली. परिणामी प्रवाशांचा प्रतिसाद अधिकाधिक वाढत गेला.
आर्थिकदृष्ट्या सक्षम होत असलेली मेट्रो
पुणे मेट्रोच्या सुरुवातीला आर्थिक तुटीबाबत चिंता व्यक्त होत होती. परंतु गणेशोत्सवासारख्या मोठ्या सणात मिळालेला हा विक्रमी महसूल, तसेच प्रवाशांचा वाढता ओघ, भविष्यातील आर्थिक स्थैर्याचा सकारात्मक संकेत आहे.
भविष्यासाठी अपेक्षा
प्रवाशांचा अनुभव सुखकर असल्याने आता केवळ सणापुरता नव्हे, तर दैनंदिन जीवनातही मेट्रोचा वापर वाढेल अशी अपेक्षा आहे. शहराच्या वेगवेगळ्या भागांत मेट्रो लाईन विस्तारली, तर प्रवाशांची संख्या अजून मोठ्या प्रमाणावर वाढेल. तसेच नागरिकांच्या मागणीनुसार रात्री उशिरापर्यंत मेट्रो सेवा सुरू ठेवली, तर सार्वजनिक वाहतुकीची पातळी अधिक उंचावेल.